Controle, advies en nazorg
Op grond van de informatie die u van de specialist kreeg (nadat hij zijn onderzoeken had verricht), kwam u samen met de specialist tot een besluit tot een bepaalde behandeling. In dit contact stond de patiëntenvoorlichting centraal. Patiëntenvoorlichting is echter méér dan het geven van informatie. Tot de patiëntenvoorlichting behoren ook het geven van instructies, bijvoorbeeld over medicijngebruik of over een dieet, en het geven van adviezen, bijvoorbeeld over uw leefwijze. Tot de patiëntenvoorlichting behoort ook het geven van steun en begeleiding bij het omgaan met uw ziekte, bij het herstellen van die ziekte en/of de behandeling en bij het leren omgaan met de gevolgen van de ziekte of behandeling (zie ook de bespreking bij revalidatie).
Hoewel de patiëntenvoorlichting en dus ook het geven van steun en begeleiding tot de taken van de specialist behoort, komen specialisten aan dit onderdeel van hun werk vaak onvoldoende toe: hierdoor ontstaat een gebrek aan goed mondelinge voorlichting. De specialist is er vooral op gericht zorg te dragen voor uw lichamelijk welzijn. Psychische effecten van de ziekte en de behandeling hebben ook zijn aandacht, vooral wanneer dat pijn en ander lichamelijk ongemak betreft. Andere psychische effecten, zoals de emotionele gevolgen van de ziekte en behandeling, krijgen (helaas) minder aandacht. Datzelfde geldt ook voor de sociale en maatschappelijke gevolgen van de ziekte en behandeling. Gelukkig worden steeds meer specialisten zich bewust van deze tekortkoming. Met name bij patiënten met een ernstige ziekte, zoals kanker, en bij patiënten met blijvende handicaps, wordt door veel specialisten inmiddels wel aandacht geschonken aan de noodzakelijke steun en begeleiding.
Dat neemt niet weg dat veel specialisten, ondanks dat ze wel degelijk oor hebben voor de problemen die een ziekte voor een patiënt meebrengt, en daar in de meeste gevallen ook wel begrip voor tonen, slechts zelden in staat zijn zelf de noodzakelijke steun en begeleiding te verschaffen. In het algemeen zal de specialist u daarvoor verwijzen naar de huisarts en soms zal hij anderen kunnen inschakelen om u de nodige steun en begeleiding te bieden, bijvoorbeeld door u te verwijzen naar een maatschappelijk werker of een psycholoog in het ziekenhuis.
Ook is het belangrijk te wijzen op het bestaan van een voorlichtings- of informatiecentrum in de meeste ziekenhuizen, waar u zonodig aanvullende informatie over uw ziekte en behandeling kunt krijgen, en op de diverse patiëntenverenigingen, die zich met een bepaalde ziekte bezighouden (wat is een patiëntenvereniging?).