Emoties zijn kortzichtig

Emoties over gebeurtenissen of situaties die op korte termijn spelen, ervaren mensen veel sterker dan emoties over de verre toekomst. Iedereen gaat dood, maar echt bang ervoor word je pas bij een onmiddellijke levensbedreiging. Emoties zijn ook het sterkst bij een plotselinge verandering in (de beoordeling van) een situatie en slijten naarmate de tijd verstrijkt. Voor gevoelens als verdriet en angst is het prettig dat de tijd de wonden heelt. Dat komt niet door de tijd op zich, maar vooral door het verwerkingsproces dat in die tijd plaatsvindt. Daartegenover roepen gevaar en levensbedreiging minder angst of machteloosheid op als ze geleidelijk zijn gegroeid en al langer bestaan. Emoties sturen daarom vooral het gedrag op korte termijn.

De kortzichtigheid van emoties verklaart dat mensen moeilijk hun ongezonde gedrag vaarwel zeggen als er geen onmiddellijke gezondheidsdreiging aanwezig is. Als de directe dreiging ontbreekt, moeten er dus andere, liefst positieve emoties worden oproepen om de gewenste gedragsverandering blijvend te stimuleren. Helaas werkt de slijtage van de emoties ook bij positieve emoties. De positieve prikkel om het gewenste gedrag in stand te houden, moet dan ook telkens worden herhaald.